ظهور پزشک بلاگری؛ شیوع روایت پرونده بیماران در فضای مجازی
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۹۲۸۹۸
پزشک‌بلاگری» پدیده نوظهوری که طی سال‌های اخیر در فضای مجازی باب شده و به‌واسطه این بستر رشد گسترده‌ای یافته است؛ شاید بتوان پیدایش این پدیده را هم‌سو با تغییرات زندگی امروز و پاسخی به نیاز انسان مدرن دانست، اما لازم است آن را از مناظر مختلف مورد بررسی و آسیب‌شناسی قرار داد.
افراد در این حوزه با سطح تحصیلات گوناگون، از دانشجوی پزشکی گرفته تا پزشک متخصص، با به اشتراک گذاشتن محتوای پزشکی با هدف آگاهی‌بخشی به فعالیت می‌پردازند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
واقعیت این است که شبکه‌های اجتماعی، به موازات تغییراتی که در عرصه‌های مختلف زندگی روزمره ما ایجاد کرد، تغییراتی هم در چهره رسمی طب و طبابت به وجود آورد. به‌گونه‌ای که می‌توان گفت امروزه در کنار پزشکی رسمی و مرسوم، یک پزشکی غیررسمی و مجازی هم داریم که مختصات و مقتضیات خودش را دارد.
محمد کیاسالار، دکترای تخصصی اخلاق پزشکی، پیرامون این موضوع می‌گوید: «اگر شاخص‌ترین نماد و نمود پزشکی رسمی، رابطه پزشک-بیمار بود که صرفا با مراجعه بیمار به پزشک یا با حاضر شدن پزشک بر بالین بیمار شکل می‌گرفت، حالا در دنیای مجازی با انواع جدید و متنوعی از رابطه پزشک-بیمار مواجهیم که همه آنها را با عنوان کلی پزشکی غیررسمی می‌شناسیم. در بسیاری از این روابط ممکن است اصلا پزشک و بیمار یکدیگر را ندیده باشند و نبینند؛ اما رابطه مجازی به آسانی شکل بگیرد. نکته اینجاست که به هیچ عنوان نباید این رابطه مجازی و غیررسمی را کم‌اهمیت‌تر از رابطه رسمی پزشک-بیمار تلقی کرد. اگر آن رابطه رسمی، رابطه‌ای محدود، محرمانه و دارای حدود و حریم مشخص بود، حالا رابطه غیررسمی پزشک-بیمار در شبکه‌های اجتماعی در منظر هزاران نفر است و از آنجا که قابلیت هم‌رسانی نیز در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، یعنی این رابطه در مقابل چشمان هزاران نفر شکل می‌گیرد.»
متن کامل این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
آیا انتشار اطلاعات پزشکی یا چهره بیمار در صفحات مجازی پزشکان ناقض اصل رازداری نیست؟ یا به حریم خصوصی افراد خدشه وارد نمی‌کند؟
چنانچه افراد به حرفه‌مندان سلامت مراجعه کنند و یک رابطه درمانی (مانند رابطه پزشک-بیمار) بین ایشان شکل بگیرد، آنچه از حرفه‌مند در چنین مواقعی انتظار می‌رود، ترجیح منفعت سلامت بیمار بر هر منفعت شخصی دیگر مانند کسب شهرت یا جلب رضایت عمومی است و قطعا اصل رازداری و رعایت حریم خصوصی بیمار و خانواده او باید محترم شمرده شود.
پایبندی به اصل رازداری چقدر در روابط پزشک و بیمار مطرح است؟
رازداری و حفظ محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران و مراجعان، یکی از اصول اساسی و خدشه‌ناپذیر اخلاق پزشکی است که از حرفه‌مندان سلامت انتظار می‌رود آن را جدی بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی حتی از بیان هرگونه سرنخ زمانی یا مکانی که ممکن است افشاگرانه تلقی شود، خودداری کنند.
«افشاگری» در این موضوع بخصوص چگونه تعریف می‌شود؟
به عنوان مثال، اگر یک پزشک در صفحه شخصی خودش بنویسد: «دیروز خانمی را در مطبم ویزیت کردم که به دلیل ابتلا به زگیل تناسلی قصد داشت از همسرش جدا شود»، این حرف دست‌کم برای خود بیمار و همسرش یا آشنایانش می‌تواند افشاگرانه تلقی شود، پس با اخلاق حرفه‌ای مغایرت دارد.
اگر این عمل بدون ذکر نام و مشخصات شخص صورت گیرد، چطور؟
بی‌نام‌سازی اطلاعات پزشکی بیماران قبل از نشر آنها در شبکه‌های اجتماعی، لازم است، ولی کافی نیست. به حرفه‌مندان سلامت توصیه می‌شود هنگام بی‌نام‌سازی فیلم‌ها و عکس‌ها و اطلاعات بیماران، مراقب آن دسته از اطلاعات زمینه‌ای که می‌تواند هویت بیمار را به شکلی غیرمستقیم در شبکه‌های اجتماعی افشا کند هم باشند و از افشا و انتشار اطلاعاتی مانند تاریخ بستری، نام بیمارستان، پس‌زمینه عکس و... خودداری کنند.
این رفتار از منظر «اخلاق پزشکی» چطور ارزیابی می‌شود؟
گاهی حرفه‌مندان سلامت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با پرسشی از سوی کاربران یا خبرنگاران مواجه می‌شوند که پاسخگویی به آن پرسش، مستلزم نقض محرمانگی اطلاعات پزشکی بیمار است. لازم است حرفه‌مندان سلامت در چنین مواقعی آشکارا با صراحت و صداقت بگویند که اخلاق پزشکی اجازه نمی‌دهد محرمانگی اطلاعات پزشکی بیمار نقض شود.
بدیهی است که رسانه فرصتی برای آموزش و آگاهی‌بخشی محسوب می‌شود؛ آیا این امر نمی‌تواند توجیهی برای افشای اطلاعات پزشکیِ بیمار در شبکه‌های اجتماعی به قصد اطلاع‌رسانی باشد؟
به هر حال، به نظر می‌رسد در روزگار ما که اسمش را عصر مدیاکراسی گذاشته‌اند، مواجهه بسیاری از حرفه‌ها و حرفه‌مندان با رسانه‌ها اجتناب‌ناپذیر شده و پزشکان و سایر حرفه‌مندان سلامت هم از این قاعده مستثنی نیستند. می‌توان این رویارویی را برای حرفه‌مندان حوزه سلامت به سکه‌ای تشبیه کرد که دو روی کاملا متفاوت دارد. یک روی آن، فرصت و فایده است و روی دیگرش، خطر و تهدید.
منظور از این «فرصت» و «تهدید» چیست؟
از بین فرصت‌ها و فایده‌ها می‌توان به مواردی مانند: آموزش بیماران، ارتقای سواد سلامت جامعه، کاهش بار بیماری‌ها و افزایش اعتماد مردم به حرفه‌مندان سلامت اشاره کرد. از بین تهدید‌ها هم می‌توان به مواردی مانند: ارائه ناقص یا نادرست آموزه‌های علمی، پررنگ شدن سویه‌های کالایی و تبلیغاتی علوم پزشکی در عرصه عمومی، نقض کد‌های اخلاق حرفه‌ای از سوی حرفه‌مندان در رسانه‌های رسمی یا غیررسمی و تزلزل جایگاه اجتماعی حرفه و حرفه‌مندان سلامت در جامعه اشاره کرد.
چطور می‌توان خطرات و تهدید‌های مطرح را به حداقل رساند؟
در چنین شرایطی، یکی از بهترین راهکار‌های تهدیدزدایی از این فرصت را باید نظام‌مندسازی این مواجهه در راستای حفظ و ارتقای سلامت جامعه دانست. یکی از بهترین راهکار‌های دستیابی به این هدف، طراحی و تدوین شیوه‌نامه‌های اخلاقی و بومی برای فعالیت حرفه‌ای و مسئولانه در شبکه‌های اجتماعی است که جای خالی آن در سپهر اخلاق حرفه‌ای ما به چشم می‌آید.
رویکرد جهانی در مواجهه با این موضوع چیست؟ به‌طور کل دنیا چگونه این جریان را مدیریت می‌کند؟
تدوین شیوه‌نامه‌های اخلاقی و ترغیب حرفه‌مندان به رعایت حداکثری آنها، راهی است که بیشتر کشور‌های پیشگام دنیا در حوزه آموزش سلامت و آموزش پزشکی طی کرده‌اند. در بیشتر این شیوه‌نامه‌ها، با جزئیات فراوان، حتی به موارد خاصی مانند لایک کردن، فالو کردن، کامنت گذاشتن و مواردی از این قیبل هم اشاره شده و مثلا به حرفه‌مندان سلامت توصیه شده است که در شبکه‌های اجتماعی برای هیچ‌یک از بیماران خودشان درخواست دوستی یا دنبال کردن (فالو) نفرستند و اگر با چنین درخواستی از سوی یکی از بیماران خود مواجه شدند، او را از صفحه شخصی خودشان به صفحه حرفه‌ای یا عمومی خود راهنمایی کنند.
همین تفکیک بین صفحه شخصی و حرفه‌ای که در آن شیوه‌نامه‌های جهانی بر آن تأکید می‌شود، یکی از مواردی است که جدی نگرفتنش در همان ایام کرونا برای نظام سلامت ما کلی حاشیه درست کرد. به عنوان مثال، در یک برهه سخنگوی نظام پزشکی یا وزارت بهداشت صرفا نظر شخصی خودش را در صفحه‌اش منتشر می‌کرد؛ اما مخاطب عام که می‌دید در همین صفحه، نظرات رسمی سازمان متبوع هم منتشر می‌شود، نمی‌توانست بین این‌ها تفکیک قائل شود و به جای انتقاد از آن شخص و اظهار نظر شخصی‌اش، سازمان را به باد انتقاد می‌گرفت.
منبع: خبرآنلاین
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: پزشک بلاگر شبکه های اجتماعی اطلاعات پزشکی بیمار شبکه های اجتماعی حرفه مندان سلامت شیوه نامه ها اخلاق پزشکی اصل رازداری پزشک بیمار حرفه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۹۲۸۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آسیب‌دیدگی بافت مینای دندان با مصرف مواد غذایی اسیدی/ چرا دندان‌درد غیرقابل تحمل می‌شود؟
دندانپزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت گفت: مصرف شیرینی‌ها و مواد غذایی حاوی اسید می‌تواند خردگی و پوسیدگی سریع را در مینای دندان ایجاد کند، خوردن لواشک‌های ترش و نوشابه‌ها به دلیل وجود اسیدکربنیک موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.
الهام فقیهیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به نشانه‌های دندان آسیب‌دیده اظهار کرد: درد دندان یکی از نشانه‌های دندان آسیب‌دیده است، اما بیمار باید دقت کند مراجعه به دندانپزشک نباید تنها زمانی که درد دندان وجود دارد اتفاق بیفتد، اگر بیمار در مراحل اولیه پوسیدگی دندان به دندانپزشک مراجعه کند، هزینه کمتری را از لحاظ مالی و آسیب به دندان می‌پردازد تا اینکه در مراحل انتهایی پوسیدگی دندان به پزشک مراجعه کند.
وی افزود: وقتی که دندانی پوسیدگی سطحی دارد با ترمیم و پر کردن ساده بهبود پیدا می‌کند که هزینه بسیار کمتری نسبت به درمان ریشه و عصب‌کشی که دندان پوسیده به بیمار تحمیل می‌کند، دارد.
دندانپزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت تصریح کرد: در پوسیدگی سطحی بافت دندان کمتر تخریب می‌شود، اما وقتی که دندانی عصب‌کشی یا مورد درمان ریشه قرار گیرد، دیگر بیمار درد را حس نمی‌کند و بافت دندان بسیار شکننده می‌شود و نیاز به درمان روکش و پروتزهای دندانی دارد، از این جهت حائز اهمیت است زمانی که بیمار احساس پوسیدگی دندانی داشت، سریع به دندانپزشک مراجعه کند.
وی با اشاره به حساسیت دندان‌های پوسیده به بعضی مواد غذایی گفت: دندان‌ها وقتی در معرض پوسیدگی قرار دارند، نخستین حساسیتی که نشان می‌دهند نسبت به خوردن مواد غذایی شیرین و سرد است، هنگامی که بیمار مواد غذایی شیرین را می‌خورد، این مواد لابه‌لای شیارهای دندان می‌رود و موجب شروع یک درد تیر کشنده می‌شود که پس از مدتی این درد تسکین پیدا می‌کند.
فقیهیان ادامه داد: این درد غیرقابل تحمل نیست و بیمار سریع به دندانپزشک مراجعه نمی‌کند، به همین دلیل وقتی بیمار یک ماده غذایی سرد مانند یک لیوان آب خنک را مصرف می‌کند، این نوع احساس درد شکل می‌گیرد و سریع هم آرام می‌شود، در این مرحله احتمال دارد دندان دچار پوسیدگی شده و نیاز به درمان ریشه و عصب‌کشی نداشته باشد.
وی با بیان اینکه پوسیدگی خود به خود درمان نمی‌شود، ادامه داد: بسیاری از اعضای بدن هستند که وقتی دچار بیماری می‌شوند، سیستم ایمنی بدن می‌تواند آن را درمان کند، اما بافت دندان از این مورد تبعیت نمی‌کند، وقتی که مینای دندان پوسیده شد، دیگر بهبودی در کار نیست.
دندانپزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت عنوان کرد: پوسیدگی‌های دندان را در بعضی از موارد با رعایت نکاتی می‌توان کمتر کرد، اما بهبودی توسط بافت بدن صورت نمی‌گیرد، همچنین لازم است بدانیم پوسیدگی شروع به پیشرفت می‌کند تا به عصب دندان برسد، در این مرحله بیمار یک درد غیرقابل تحمل و شبانه‌روزی را تجربه می‌کند و شدت درد شب‌ها بیمار را از خواب بیدار می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: احتمال دارد بیمار یک لیوان چای داغ مصرف کند و درد شدید و تیر کشنده‌ای را داشته باشد، وقتی که بیمار درد دندان را تجربه می‌کند، دندان او نیاز به عصب‌کشی دارد، یعنی درد طولانی‌مدت با محرک‌های بیشتری صورت می‌گیرد، بسیاری اوقات احتمال دارد پوسیدگی به عصب دندان برسد و دندان نیاز به عصب‌کشی داشته باشد، اما بیمار هیچ دردی نداشته باشد و درمان ریشه بدون وجود درد برای بیمار تجویز شود.
کدام مواد غذایی پوسیدگی سریع در دندان ایجاد می‌کند؟فقیهیان با تاکید بر اینکه مصرف شیرینی‌ها و مواد غذایی حاوی اسید می‌تواند خردگی و پوسیدگی سریع را در مینای دندان ایجاد کند، گفت: خوردن لواشک‌های ترش و نوشابه‌ها به دلیل وجود اسیدکربنیک موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شود، بنابراین مدت زمان استفاده از این مواد غذایی حائز اهمیت است، برخی افراد عادت دارند لیموترش را با دندان فشار دهند؛ این حرکت می‌تواند پوسیدگی و آسیب به بافت مینای دندان را برای بیمار ایجاد کند.
وی در خصوص اهمیت مراجعه زودهنگام به دندانپزشک تصریح کرد: مراجعه به دندانپزشک وابسته به رعایت بهداشت دهان بیمار است، افرادی که رعایت بهداشت دهان آن کمتر است و مصرف مرتب سیگار و محرک‌ها را دارند، باید هر شش ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنند، اما افرادی که بهداشت دهان را به‌خوبی رعایت می‌کنند و از مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه‌های فلوراید استفاده می‌کنند، مراجعه آنها به دندان‌پزشکی می‌تواند در زمان طولانی‌تر و هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک‌بار انجام شود.
دندانپزشک و متخصص بیماری‌های دهان، فک و صورت عنوان کرد: مراجعه به دندان‌پزشکی بر اساس ارزیابی و بروز پوسیدگی دندان‌های بیمار است، پیشگیری بهتر از درمان است، مراجعه کودکان به دندانپزشک باید هر شش ماه یا سالی یک‌بار انجام شود، به دلیل اینکه دندان‌های کودکان تازه روییده است و مداخله زودتر، هزینه‌های درمانی کمتر و نتیجه بهتری را به دنبال دارد و اگر نیاز به فلورایدتراپی باشد، توسط دندانپزشک صورت می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: باید بدانیم اگر در موارد انتهای پوسیدگی دندان به دندانپزشک مراجعه کنیم، هزینه‌های بیشتری به ما تحمیل می‌شود، در واقع وقتی که یک دندان ترمیم می‌شود، نسبت به زمانی که نیاز به عصب‌کشی دارد، استحکام بیشتری خواهد داشت، اما با درمان ریشه‌ای دندان استحکام آن کمتر می‌شود و نیاز به درمان‌های جانبی مانند روکش دندان نیز ضرورت پیدا می‌کند.
کد خبر 748407
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»